Een groeiende wereldbevolking, steeds meer mensen die in stedelijk gebied gaan wonen, klimaatveranderingen en effecten daarvan op de voedselproductie maken dat we anders moeten gaan telen om in gezonde voeding te kunnen blijven voorzien. Lokaler, veiliger, sneller, toch divers en met respect voor mens en milieu zijn de uitdagingen van de toekomst. Om leerlingen mee te nemen in ontwikkelingen rondom gezonde, duurzamere en verticale landbouw werkten leerlingen van unit 3 en 4 van basisschool De Borne in Tilburg afgelopen periode aan het leerarrangement: Smooth ist ie!

Onderstaand een verslag van leerkracht Pim van Zundert over dit betekenisvolle leerarrangement waarin leerlingen werkten aan zowel kennis als 21e eeuwse vaardigheden.

De opdracht in het leerarrangement was om eind juni 2018 in de naastgelegen supermarkt een proeverij van zelfbedachte en -gemaakte smoothies te verzorgen waarbij tevens onderzoekgegevens over gezonde voeding gepresenteerd moesten worden. In de smoothies moesten door leerlingen zelf gezaaide, verzorgde en geoogste planten zijn verwerkt.

Voor de kweek van de planten werd het meerlaags teeltsysteem van GrowWizzKid gebruikt. Leerlingen leerden over zaaien en verzorgen van planten en wat daarbij allemaal komt kijken. Daarnaast hebben ze onderzoek gedaan naar de dagelijkse hoeveelheid mineralen en vitamines welke verwerkt moesten worden in de smoothie. Alles werd vastgelegd in logboeken om later in Excel te verwerken tot grafieken.

Om de smoothies te kunnen presenteren hebben leerlingen in groepen gewerkt aan het ontwerpen en realiseren van de bijbehorende verpakking en een etiket, posters en flyers.

In het leerarrangement hebben de leerlingen vakoverstijgend en vanuit een betekenisvolle context gewerkt aan diverse vakgebieden. Zo waren er leerinhouden rekenen verwerkt rondom maten, grafieken, inhouden en verhoudingen (het volgen van een recept). Vanuit informeel en formeel taalgebruik hadden de leerinhouden betrekking op het ontwerpen van teksten voor de posters. Ook zijn de leerlingen zich meer bewust geworden hoeveel werk er zit in het produceren van groente en fruit. Zo is ook onderzoek gedaan naar ‘reistijd’ die wordt afgelegd. De school heeft ook een moestuin in de buurt, waardoor een brug gelegd kon worden rondom verschillen/overeenkomsten tussen en in producten van ver weg en lokaal geproduceerd.

Naast de leerinhouden hebben de leerlingen optimaal kunnen werken aan de ontwikkeling van 21st century skills. Er werd een groot beroep gedaan op de vaardigheden samenwerking, kennisconstructie, planmatig werken, creatief, probleemoplossend en kritisch denken, en het gebruik van ict bij leren.

De leerlingen waren erg enthousiast over deze manier van werken. De motivatie, de betrokkenheid en het leerplezier waren hoog. De Borne kiest er voor om ook volgend jaar met het meerlaags teeltsysteem van GrowWizzKid aan de slag te gaan. Daartoe worden momenteel de eerste ideeën voor nieuwe leerarrangementen ontworpen. Er zal een nog sterkere verbinding worden gelegd met de moestuin en met de thema’s gezonde voeding en duurzaamheid.

Pim van Zundert is leerkracht van unit 3 van basisschool De Borne in Tilburg. Hij volgde de basisopleiding 21st century skills in het onderwijs en werkt van daaruit steeds vaker met leerarrangementen waarin leerlingen in staat worden gesteld 21st century skills te ontwikkelen.